کنترل ظاهری توربین های گازی و بخار (Visual Inspection ) ساده‌ترین اما حساس‌ترین گام در جهت تعیین کیفیت محصولات مطابق با استاندارد و معیارهای مربوطه بوده و پایه تصمیم گیری برای تست های NDT بعدی می باشد.
مقدمه:
در دنیای توربین‌ها، بسیاری از خرابی‌های بزرگ از یک علامت کوچک شروع می‌شود؛ یک ترک سطحی روی پره، تغییر رنگ در مسیر گاز داغ یا حتی نشتی جزئی روغن که در نگاه اول بی‌اهمیت به نظر می‌رسد
اگردر مرحله‌ی کنترل ظاهری (VT) شناسایی نشود ، می‌توانند خسارت‌های چند میلیاردی بوجود آورد.
در این مقاله قصد داریم از زاویه‌ی فنی و تجربی توضیح دهیم که کنترل ظاهری دقیق چگونه می‌تواند عمر مفید تجهیزات را افزایش دهد.
هدف از انجام کنترل ظاهری :
• کنترل فیزیکی
|
1 |
2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
|
هندسی |
خوردگی corrosion |
ترک چشمی visible cracks |
پروزیتی porosity | دفرمگی deformation |
فرورفتگی dents | تاول blisters |
عدم همجوشی lack of fusion |
خمیدگی bending |
شکستگی breakage |
|
11 |
12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 |
20 |
| لایه لایه شدن delamination | آسیب پوشش damage to the coating | تابیدگی warping |
سوختگی burning | سایش abrasion | نشتی leakage | تعداد quantity | رنگ color |
وزن weight |
بسته بندی |
ابزار و تجهیزات مورد استفاده در کنترل ظاهری عبارتند از:
• چراغ‌های با شدت نور بالا (Inspection Light)
• اندوسکوپ صنعتی (Borescope) برای مشاهده‌ی داخل محفظه‌های احتراق و مسیر گاز داغ
نقاط بحرانی در کنترل ظاهری توربین
هر توربین، بسته به نوع و طراحی خود، نواحی حساس خاصی دارد که در کنترل ظاهری باید با دقت بیشتری بررسی شود. در پروژه‌های توربین گازی (مثل Siemens SGT-600 ) و توربین بخار، معمولاً نواحی زیر بحرانی‌ترین بخش‌ها هستند:
1. پره‌های کمپرسور و توربین:
بخش Leading edge و Root بیشترین احتمال آسیب ناشی از ذرات خارجی یا ترک حرارتی را دارند.
2. محفظه احتراق (Combustion Chamber):
آثار سوخت ناقص، تغییر رنگ یا ذوب جزئی در نازل‌ها و لاینر ها و محفظه احتراق از علائم خطر می باشند.
3. مسیر روغن:
نشتی جزئی روغن معمولاً نشانه‌ی آغاز فرسودگی یا گرفتگی در سیستم روانکاری است.
4. اتصالات فلنج‌ها و جوش‌ها:
شل‌شدگی یا خوردگی پیچ‌ها باید بلافاصله مستندسازی و رفع شود.
مستندسازی و گزارش نتایج بازرسی ظاهری
کنترل ظاهری بدون ثبت دقیق مشاهدات ارزشی ندارد. تمام یافته‌ها وعیوب باید به صورت تصویری و توضیح فنی ثبت و مستند شوند تا تیم بازرسی اقدام اصلاحی را انجام دهد.
جمع‌بندی و نتیجه‌گیری
کنترل ظاهری، سادترین اما در عمل مؤثرترین ابزارها برای شناسایی عیوب فیزیکی و پیشگیری از خرابی‌های پرهزینه است. در این مرحله هنوز خبری از ابزارهای پیشرفته یا آزمون‌های غیرمخرب نیست؛ همه‌چیز به دقت نگاه و تجربه‌ی مهندس بازرسی وابسته است.
بنابراین، کنترل ظاهری توربین فقط «دیدن» نیست بلکه دیدن و درک کردن و تحلیل کردن است.
وقتی این مرحله به‌درستی و با دقت انجام شود، مسیر تصمیم‌گیری در مراحل NDT، تعمیر یا جایگزینی قطعات شفاف‌تر خواهد شد و احتمال خطا به حداقل می‌رسد.
در مجموعه‌ی ماشین دوار ستاره شمال، کنترل ظاهری صرفاً یک بازرسی چشمی نیست بلکه یک فرآیند مهندسی مبتنی بر تجربه، داده وکنترل حرفه‌ای ظاهر قطعات است و نشانه‌هایی که دیگران از کنارش رد می‌شوند ، ثبت و اصلاح می شود و همین تفاوت، پایه‌ی اعتماد و موفقیت در پروژه هاست.
در نهایت، میتوان گفت :
مدیریت ساخت + مدیریت کیفیت = اعتماد و رضایت مشتری
و این اعتماد، از یک نگاه دقیق شروع می‌شود ، نگاهی که هیچ جزئیاتی را از چشم مهندس پنهان نمی‌گذارد.
